Σε μία φιλόδοξη και μεγάλης περιβαλλοντικής αξίας πρωτοβουλία δεσμεύτηκαν 14 ηγέτες σε όλον τον κόσμο. Στις αρχές του μήνα πήρε οριστική μορφή μια ατζέντα που μετρά ήδη δύο χρόνια συζητήσεων. Κεντρικό της μέλημα αφορά η παράλληλη βιώσιμη και επικερδής διαχείριση και προστασία των ωκεανών. Το μήνυμα είναι πως το ένα δεν αναιρεί το άλλο, αντιθέτως συνυπάρχουν σε μια ισορροπία.
Ποιος βρίσκεται πίσω από το καινοτόμο αυτό project;
High Level Panel for a Sustainable Ocean Economy ή για συντομία Ocean Panel. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που μετρά ήδη 14 μέλη από όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Αναλυτικά, η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Χιλή, τα Φίτζι, η Γκάνα, η Ινδονησία, η Τζαμάικα, η Ιαπωνία, η Κένυα, το Μεξικό, η Ναμίμπια, η Νορβηγία, το Παλάου και η Πορτογαλία είναι όλα μέλη της. Όλες αυτές οι χώρες διαθέτουν εκτεταμένες ακτογραμμές και μια κουλτούρα συνδεδεμένη με το υγρό στοιχείο. Μιλάμε, μάλιστα, για το 40% των παγκόσμιων ακτογραμμών. Σε τετραγωνικά χιλιόμετρα καλύπτουν μια έκταση ίση με αυτήν της Αφρικής.
Ποιους στόχους έχει θέσει ως προτεραιότητα;
Οι 14 αυτές χώρες δεσμεύονται να πετύχουν μέσα σε μια πενταετία βιώσιμη διαχείριση του 100% των εθνικών τους υδάτων. Το Give it 100%, όπως είναι και το σύνθημα, ερμηνεύεται με πολλούς τρόπους. Αφορά και την ποσότητα, αλλά και την ποιότητα του έργου. Ολόκληρος ο πληθυσμός καλείται να δράσει με όλη του την προσπάθεια για να πετύχει με κάθε διαθέσιμο προστατευτικό μέτρο τη διαχείριση του συνόλου των υδάτων.
Μακροπρόθεσμος στόχος είναι να συμβάλλει και στην παγκόσμια προσπάθεια που γίνεται, ώστε το 30% των ωκεανών να τελεί υπό προστασία μέχρι το 2030.
Τι σημαίνουν πρακτικά αυτοί οι στόχοι;
Η βιώσιμη διαχείριση ως ευρύτερος στόχος μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητή μέσα από μερικούς επιμέρους στόχους. Ένα μέρος της προσπάθειας αφορά την αλιεία και την εξάλειψη της παράνομης αλίευσης και σπατάλης. Μία άλλη διάσταση είναι η επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειες που βασίζονται στον ωκεανό. Ο τουρισμός με τη συμπερίληψη των ντόπιων και το μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα είναι ένα ακόμα κομμάτι. Η αποκατάσταση της χλωρίδας των βυθών και η μέριμνα κατά της θαλάσσιας μόλυνσης, όλα συμβάλλουν στον κεντρικό στόχο. Κι αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους 74 στόχους στους οποίους έχουν συμφωνήσει οι χώρες μεταξύ τους.
Η στροφή στην αντίληψη του ωκεανού από μέρος του προβλήματος σε μέρος της λύσης είναι ο βασικός άξονας της αλλαγής.
Ποιοι παράγοντες συνεργάζονται προς αυτήν την κατεύθυνση;
Η επιστήμη παίζει τεράστιο ενεργό ρόλο σε αυτήν την πρωτοβουλία. Δεν είναι εκεί συμβουλευτικά, αλλά προτείνει και παράγει λύσεις. Δεν είναι τυχαίο που 253 επιστήμονες συνεργάστηκαν για αυτό το σχέδιο δράσης. Η τεχνολογία με τη σειρά της εφαρμόζει αυτές τις πρακτικές. Οι νόμοι διασφαλίζουν ότι όλα τα παραπάνω τηρούνται. Για παράδειγμα, η απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης που υιοθετείται σιγά σιγά από πολλές χώρες συμβάλλει στον επιμέρους στόχο της καταπολέμησης της μόλυνσης των θαλασσών. Πέρα δηλαδή από τις χώρες που συνεργάζονται, συνεργάζεται η επιστήμη με την τεχνολογία, τους νόμους, τους θεσμούς. Αυτή είναι και η σπουδαιότητα αυτού του εγχειρήματος.
Ποια η αξία αυτής της δράσης;
Ο ωκεανός είναι πολλά παραπάνω από νερό. Είναι γνωστό πως παράγει περισσότερο από το μισό οξυγόνο του πλανήτη, ενώ παράλληλα απορροφά τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα. Επομένως, η προστασία του είναι επί της ουσίας η προστασία κάθε ανθρώπινης ύπαρξης. Παράλληλα, αποτελεί πηγή θρεπτικής σίτισης για 3 δις ανθρώπων σε όλον τον πλανήτη. Ας μην ξεχνάμε ότι οτιδήποτε καταλήγει στην θάλασσα καταλήγει και στο πιάτο μας. Μάλιστα, αν διαχειριζόταν με έναν βιώσιμο τρόπο θα μπορούσε να προσφέρει και ως έξι φορές περισσότερο φαγητό. Η οικονομική του αξία δεν είναι αμελητέα. Το έργο αυτό εγγυάται 12 εκατομμύρια νέες δουλειές, ενώ οι έρευνες δείχνουν πως για κάθε ένα δολάριο που θα επενδύεται για την προστασία του θα επιστρέφονται 5.
Από όλες τις απόψεις μοιάζει με μια ωφέλιμη πρωτοβουλία. Μένει να το δούμε να εφαρμόζεται και να προσφέρει τις λύσεις που υπόσχεται.
